واژه نامه ابزاردقیق

Accuracy (دقت) معیاری است که برای اندازه‌گیری عملکرد یک مدل طبقه‌بندی استفاده می‌شود و نسبت مشاهدات پیش‌بینی‌شده درست به تعداد کل مشاهدات در یک مجموعه داده را نشان می‌دهد. به عبارت دیگر دقت به ما می گوید که چقدر پیش بینی های مدل درست است. در صورتی که مقدار اندازه گیری شده به مقدار واقعی نزدیک باشد، بدین منظور است که المان موردنظر دقت کافی را دارد. هرچه دقت تجهیز بالاتر باشد، عملکرد آن نیز بهتر است.

در اتوماسیون صنعتی، هیسترزیس (Hysteresis) به پدیده ای اطلاق می شود که در آن خروجی یک سیستم یا دستگاه از تغییرات سیگنال ورودی عقب می ماند. معمولاً در سیستم‌های کنترل، حسگرها، محرک‌ها و سایر اجزای مورد استفاده در فرآیندهای اتوماسیون مشاهده می‌شود. هیسترزیس می تواند تأثیر قابل توجهی بر عملکرد و دقت سیستم های کنترل داشته باشد و منجر به خطاها، نوسانات و تاخیر در پاسخ شود.

در ابزاردقیق، Range (محدوده) تجهیزات به محدوده عملیاتی یا بازه ای اطلاق می شود که در آن یک ابزار یا دستگاه خاص می تواند یک کمیت فیزیکی را به دقت اندازه گیری یا کنترل کند. محدوده، حداقل و حداکثر مقادیر متغیر ورودی را مشخص می‌کند که تجهیز می‌تواند به طور موثر با آن کار کند و در عین حال عملکرد و دقت مشخص شده خود را حفظ کند.

در ابزار دقیق، تکرارپذیری (Repeatability) به توانایی یک تجهیز اندازه گیری برای ارائه نتایج ثابت و بسته زمانی که همان ورودی یا محرک به طور مکرر تحت شرایط یکسان اعمال می شود، اشاره دارد. به طور کلی، درک و ارزیابی تکرارپذیری تجهیزات ابزار دقیق برای اطمینان از نتایج اندازه گیری قابل اعتماد و سازگار در کاربردهای مختلف ضروری است. با انتخاب و استفاده از تجهیزات با قابلیت تکرار بالا، مهندسان و تکنسین ها می توانند دقت، قابلیت اطمینان و کیفیت اندازه گیری ها را در محیط های صنعتی، آزمایشگاهی و تحقیقاتی افزایش دهند.

در ابزار دقیق، پاسخ (Response) به رفتار یک تجهیز اندازه گیری در رابطه با تغییرات در سیگنال ورودی اشاره دارد. این نشان می دهد که تجهیز چقدر سریع و دقیق می تواند تغییرات کمیت اندازه گیری شده را شناسایی، پردازش و نمایش دهد. درک پاسخ یک تجهیز اندازه گیری برای ارزیابی عملکرد و قابلیت اطمینان آن در اندازه گیری سیگنال های دینامیکی یا متغیر با زمان ضروری است.

حساسیت (Sensitivity) به توانایی تجهیز در تشخیص و پاسخ به تغییرات کوچک در سیگنال ورودی اشاره دارد. درک حساسیت برای تعیین وضوح، صحت و دقت یک تجهیز در اندازه‌گیری سیگنال‌های ظریف یا با دامنه کم بسیار مهم است.
به طور کلی حساسیت در تجهیزات ابزاردقیق، پاسخ‌ دهی تجهیز به تغییرات کوچک در سیگنال ورودی را توصیف می‌کند و بر توانایی آن در تشخیص و اندازه‌گیری دقیق تغییرات در کمیت اندازه‌گیری شده تأثیر می‌گذارد. با در نظر گرفتن حساسیت در کنار عواملی مانند وضوح، کالیبراسیون، محدوده دینامیکی و نسبت سیگنال به نویز، کاربران می‌توانند عملکرد دستگاه را بهینه کنند، دقت اندازه‌گیری را افزایش دهند و به جمع‌آوری داده‌های قابل اعتماد در کاربردهای مختلف دست یابند.

در ابزار دقیق، اصطلاح “Zero (صفر اندازه گیری)” به خط مبنا یا نقطه مرجعی اطلاق می شود که اندازه گیری ها از آن انجام می شود. صفر به عنوان نقطه شروع برای تعیین کمیت تغییرات در کمیت اندازه گیری شده عمل می کند و برای خوانش های دقیق و معنی دار ضروری است. درک مفهوم صفر در کالیبراسیون تجهیزات، پردازش سیگنال و تفسیر داده ها در زمینه های مختلف مانند مهندسی، فیزیک، شیمی و نظارت بر محیط زیست بسیار مهم است.

انحراف صفر یا رانش صفر (Zero Drift) به تغییر تدریجی خط مبنا یا نقطه مرجع (نقطه صفر) یک دستگاه اندازه گیری در طول زمان اشاره دارد. انحراف صفر می تواند بر دقت و قابلیت اطمینان اندازه گیری ها تأثیر بگذارد و باعث انحراف دستگاه از قرائت صفر واقعی خود شود، حتی زمانی که سیگنال ورودی یا تغییری در کمیت اندازه گیری شده وجود نداشته باشد. درک رانش صفر برای ارزیابی و جبران خطاهای سیستماتیکی که ممکن است از عواملی مانند تغییرات دما، پیری اجزا، شرایط محیطی یا تأثیرات خارجی ناشی شوند، ضروری است.